W latach 1989-2017 zmianie uległo 11 357 nazw ulic placów, parków, skwerów itp. Najwięcej, bo 68% ogólnej liczby zmian nazw w przestrzeni publicznej dotyczyło nazw upamiętniających osoby, rodziny, grupy oraz postacie fikcyjne (np. Karola Świerczewskiego, Marcelego Nowotki, Mariana Buczka, Juliusza i Ethel Rosenbergów, Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, Związku Walki Młodych, Czterech Pancernych itp.). W 13% ogólnej liczby przypadków usuwane były nazwy związane z faktami historycznymi, datami, wydarzeniami, rocznicami (Bitwy pod Lenino, 22-go Lipca, 23-go Stycznia — wkroczenie Armii Czerwonej do Sztumowa, XX-lecia PRL itp.), a w 2% nazwy metaforyczne o konotacji historycznej odnoszące się do symboli i idei (Braterstwa Broni, Jedności Narodowej itp.).
Na miejsce nazw usuwanych najczęściej wprowadzane były nazw związane z osobami — 59% ogólnej liczby wprowadzeń (Józefa Piłsudskiego, Jana Pawła II, Stefana Wyszyńskiego, Janusza Kusocińskiego itp.), nazwy nawiązujące do dzieła rąk ludzkich i wytworów kultury społecznej i duchowej (Kościelna, Klasztorna, Dworcowa, Cukrownicza itp.), nazwy pochodzące od ojkonimów (Lwowska, Krakowska, Nowa Wieś itp.), nazwy pochodzące od nazw pospolitych przyrodniczych związanych z florą i fauną (Akacjowa, Bobrowa, itp.), nazwy metaforyczne odwołujące się do cech fizycznych, estetycznych oraz charakteru ulic, placów i skwerów (Boczna/y, Cicha/y, Duża/y, Graniczna/y, Zachodni/a) — po około 7% ogólnej liczby wprowadzeń każda z czterech ww. grup nazw.
Na poziomie konkretnych nazw najczęściej usuwaną nazwą była Karola Świerczewskiego — 601 zmian. W ok. 52% przypadków nazwa ta została zastąpiona inną nazwą osobową, w tym m.in. Józefa Piłsudskiego (65 praktyk nazewniczych), Jana Pawła II (30), Władysława Sikorskiego (21), Józefa Hallera (16), w ok. 10% przypadków nazwą metaforyczną (np. Niepodległości, Wolności) oraz w ok. 8% nazwą pochodzącą od ojkonimów (np. nazwą kierunkową czyli nazwą miejscowości, do której prowadzi dana droga — Warszawska, Gdańska).
Najczęściej wprowadzoną w miejsce usuwanych była nazwa Józefa Piłsudskiego (321 praktyk nazewniczych). Wśród najczęściej zastępowanych nią nazw były: Karola Świerczewskiego (65 praktyk nazewniczych), 1-go Maja (15), Feliksa Dzierżyńskiego i 22-go Lipca (po 12 zastąpień każda), Marcelego Nowotki (11), Armii Czerwonej i Hanki Sawickiej (po 10 zastąpień każda).
Czy zauważyliście podobne kierunki zmian nazw w waszych miejscowościach? Czy nazwy wprowadzane w miejsce usuwanych nawiązują do waszej lokalnej historii i kultury czy może odnoszą się do symboli uznawanych za ogólnopaństwowe?
#dekomunizacja #patroninaszychulic
_______
Wszystkie nasze mapy są dostępne w pełnej rozdzielczości na naszej stronie internetowej: https://atlas2022.uw.edu.pl/materialy-edukacyjne/mapy/