W wyborach do Sejmu w 2019 roku Koalicja Obywatelska zdobyła 27,4% głosów i 134 mandaty, a Sojusz Lewicy Demokratycznej 12,6% głosów i 49 mandatów (dla porównania PiS 43,6% głosów i 235 mandatów). Tym samym, w ostatnich wyborach partie opozycyjne uzyskały podobne poparcie jak w 2015 roku (PO 24,09%, .N 7,60%, ZL 7,55%, Razem 3,62%), ale aż o 32 mandaty więcej (o czym zaważyło głównie dostanie się do Sejmu SLD).
Wzrost poparcia dla opozycji liberalno-lewicowej zanotowano w niektórych miastach wojewódzkich i ich strefach podmiejskich, ale także m.in. w południowo-wschodniej części województwa podlaskiego (w tym w niektórych gminach uznawanych za bastiony PiS), w pojedynczych gminach Górnego Śląska i zachodniej Małopolski (w 2015 r. duże poparcie osiągnęła na tym obszarze Nowoczesna) oraz w gminach województw lubelskiego, lubuskiego czy podkarpackiego. Największy wzrost poparcia opozycja uzyskała w bieszczadzkiej gminie Cisna (14,11 p.p.) oraz w gminie Kępno w województwie wielkopolskim (12,69 p.p.).
Kim są nowi wyborcy opozycji? W wielu przypadkach mamy do czynienia z wysokim odsetkiem głosów oddanych na podstawie zaświadczeń, a dotyczy to głównie gmin górskich i nadmorskich (m.in. w Cisnej głosowało niemal 50% wyborców spoza gminy). W gminach zachodniej i północnej Polski wyjaśnieniem mógłby być znaczący wzrost frekwencji, ale w gminach o największej mobilizacji nowych wyborców nie głosowano na KO czy SLD, a na… PSL. Jednak według badań exit i late poll opublikowanych przez Ipsos spośród nowych wyborców aż 27% zagłosowało na KO i 22% na Lewicę. Analiza map wyborczych z 2015 r. (patrz: Atlas s. 148-152) wskazuje także, że w wielu przypadkach mogą to być przepływy elektoratów z partii Kukiz ‘15 (wg Ipsos 16% z nich zagłosowało w 2019 r. na KO, a 12% na Lewicę) oraz KORWiN.
Największe straty opozycja liberalno-lewicowa poniosła, co dość zaskakujące, w wielu miastach wojewódzkich, m.in. w Lublinie, Olsztynie, Zielonej Górze czy Bydgoszczy. Największe spadki poparcia dotyczą natomiast gminy Nowa Karczma w woj. pomorskim (-29,52 p.p.) i gminy Dziadowa Kłoda w woj. dolnośląskim (-24,62 p.p.). Generalnie najwięcej wyborców opozycja straciła w północno-zachodniej części kraju, czyli na obszarze, gdzie omawiane partie od wielu lat zdobywają najwyższe poparcie. Duże straty zanotowano także w województwie świętokrzyskim, gdzie w 2019 r. bardzo duży wzrost poparcia zanotował PiS (zobacz nasz post z 23 marca). Jak wynika z map wyborczych oraz z wyników badania IPSOS exit poll, najwięcej wyborców opozycji liberalno-lewicowej z 2015 r. odeszło w 2019 r. na stronę PSL-u.
Mimo wielu starań i roszad osobowo-koalicyjnych opozycji nie udało się uzyskać zwycięskiego wyniku. A czy w Waszej okolicy doszło do jakichś interesujących zachowań wyborczych? Może odwrócił się układ sił, albo znacząco wzrosła frekwencja?
*Porównanie zmian poparcia dla największych partii opozycyjnych stanowi pewien problem metodologiczny ze względu na różne kombinacje koalicji wyborczych. W 2015 roku Platforma Obywatelska oraz .Nowoczesna startowały jako niezależne komitety, ale już w 2019 nie dość, że startowały razem, to jeszcze na ich listach pojawili się członkowie partii Zieloni oraz Inicjatywa Polska (partia Barbary Nowackiej z licznymi dawnymi posłami Twojego Ruchu czy Sojuszu Lewicy Demokratycznej). Tymczasem w 2015 r. zarówno Zieloni, jak i Twój Ruch startowali w koalicji z SLD. W związku z tym do niniejszej analizy wykorzystaliśmy poparcie wszystkich wymienionych wyżej ugrupowań.
_______
Wszystkie nasze mapy są dostępne w pełnej rozdzielczości na naszej stronie internetowej: https://atlas2022.uw.edu.pl/materialy-edukacyjne/mapy/