Kinematografia, zwana potocznie dziesiątą muzą, od ponad stu lat jest jedną z najpopularniejszych form rozrywki. Pierwszy pokaz filmowy, 28 grudnia 1895 roku, zorganizowali w Paryżu bracia Auguste i Louis Lumière.
Współczesny przemysł filmowy to olbrzymia branża przynosząca rocznie ponad 100 miliardów dolarów przychodu (dane za rok 2019), z czego ponad 40 miliardów stanowi sprzedaż biletów kinowych, a pozostałą część sprzedaż dostępu do rozrywki domowej (tzw. home entertainment) (The Motion Pictures Association 2020). Najbardziej znanym i najstarszym narodowym przemysłem filmowym jest kinematografia amerykańska tzw. Hollywood. Mimo iż pod względem przychodów nadal jest to największa kinematografia na świecie, nie oznacza że nie ma silnej konkurencji. Pod względem liczby wyprodukowanych filmów zdecydowanie dominuje kinematografia indyjska, tzw. Bollywood (2446 filmów wyprodukowanych w 2019 r.) oraz nigeryjska, tzw. Nollywood (2599 filmów w 2019 r.) (Instytut Statystyki UNESCO 2019).
Światowi filmowcy coraz częściej do swoich produkcji szukają nieoczywistych lokalizacji, takich jak Polska. Przed 1989 rokiem w Polsce powstawało niewiele filmów zagranicznych. Wśród nielicznych znajdziemy m.in. francusko-włoski film „Mandrin” z 1962 r. czy francusko-brytyjską „Noc generałów” z 1967 r. Pojawiały się także filmy produkcji zagranicznych, jednak reżyserowane przez polskich reżyserów, jak francuski film „Biesy” (1988) w reżyserii Andrzeja Wajdy. Dopiero po przemianach ustrojowych Polski rynek otworzył się w pełni na zagraniczną produkcję filmową, której twórcy dostrzegli atrakcyjność naszego kraju.
Do dziś prawdopodobnie najbardziej znanym zagranicznym filmem kręconym w Polsce jest amerykańska „Lista Schindlera” w reżyserii Stevena Spielberga. Obraz z 1993 roku, który zdobył 7 Oscarów oraz wiele innych nagród, powstał w Krakowie i jego okolicach. Jego twórca, Steven Spielberg, powrócił do Polski w 2014 roku aby we Wrocławiu nakręcić sceny do filmu „Most szpiegów” (2015) z Tomem Hanksem w roli głównej.
Po 2000 roku z kolei możemy zaobserwować wzrost zainteresowania Polską wśród twórców filmów pochodzących z Indii. Przez ostatnie dwadzieścia lat w naszym kraju powstało co najmniej kilkanaście filmów bollywoodzkich, ukazujących głównie krajobraz Krakowa i okolic, Tatr i Podhala oraz Dolnego Śląska. Częste są również międzynarodowe produkcje ukazujące tragedię II wojny światowej, jak wspomniana „Lista Schindlera”, a także: „Triumf ducha” (1989), „Europa Europa” (1990), „Wiatr ze wschodu” (1993), „Król Olch” (1996), „Jakub Kłamca” (1999), „Aryjska para” (2004), „Lektor” (2008), „Biegnij, chłopcze, biegnij” (2013), „Persona non grata” (2015), „Kłamstwo” (2016), „Mam na imię Sara” (2019) czy „Dezerter” (2020).
Na poniższej mapie prezentujemy lokalizacje plenerów filmowych wybieranych przez zagranicznych twórców w Polsce.
Czy znacie jeszcze jakieś zagraniczne filmy, których nie uwzględniliśmy w naszym zestawieniu? A może kiedyś natknęliście się osobiście na taką produkcję i macie z nią jakieś wspomnienia?
_______
Wszystkie nasze mapy są dostępne w pełnej rozdzielczości na naszej stronie internetowej: https://atlas2022.uw.edu.pl/materialy-edukacyjne/mapy/